|  ISSN: 2757-6558   |  e-ISSN: 2757-6558

Orjinal Araştırma Makalesi | Düzce İktisat Dergisi 2022, Cil. 3(2) 164-179

Bireysel Emeklilik Fon Tercihlerinin Davranışsal Finans Perspektifinden Değerlendirilmesi

İlknur Ülkü Armağan ve İrfan Sektioğlu

ss. 164 - 179   |  Makale No: dİd.2022.012

Yayın tarihi: Aralık 24, 2022  |   Okunma Sayısı: 11  |  İndirilme Sayısı: 172


Özet

Bireysel Emeklilik Sistemi ülkemizde sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olmakla birlikte, aynı zamanda finansal piyasalar için de bir fon kaynağı oluşturmaktadır. BES’te toplanan birikimler finansal piyasalara aktarılarak yeni yatırımlara dönüşmekte ve ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. Bu nedenle Bireysel Emeklilik Sistemi katılımcılarının sağladığı fon büyüklüğü ve sistemdeki fon tercihleri önem kazanmaktadır. Katılımcıların fon tercihlerinin ise geleneksel teorilerin varsaydığı gibi her zaman rasyonel şekilde faydalarını maksimize edecek şekilde olmadığı, belirsizlik ve risk altında karar verirken birçok faktörün etkisi altında kalarak, çoğu zaman sınırlı rasyonel olarak, beklenenden çok daha farklı olabildiği görülmektedir. Bu nedenle katılımcıların kararlarını etkileyen faktörlerin tespit edilmesi sistemin işleyişi ve karar vericiler açısından önem kazanmaktadır. Bu faktörleri nitel olarak, amaçlı örneklem yöntemi kullanarak analiz eden çalışmada da bireylerin aşırı güven, aşırı iyimserlik, muhafazakarlık-tutuculuk önyargısı ve bilgi eksikliği nedeniyle her zaman rasyonel davranarak sistemde bireysel emeklilik yatırım fonu tercihi yapmadıkları görülmektedir. Katılımcılar sınırlı rasyonel davranarak bireysel emeklilik yatırım fonu tercihlerini yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Davranışsal finans, bireysel emeklilik sistemi, fon tercihleri, nitel araştırma


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Sektioglu, I.U.A.v.I. (2022). Bireysel Emeklilik Fon Tercihlerinin Davranışsal Finans Perspektifinden Değerlendirilmesi . Düzce İktisat Dergisi, 3(2), 164-179.

Harvard
Sektioglu, I. (2022). Bireysel Emeklilik Fon Tercihlerinin Davranışsal Finans Perspektifinden Değerlendirilmesi . Düzce İktisat Dergisi, 3(2), pp. 164-179.

Chicago 16th edition
Sektioglu, Ilknur Ulku Armagan ve Irfan (2022). "Bireysel Emeklilik Fon Tercihlerinin Davranışsal Finans Perspektifinden Değerlendirilmesi ". Düzce İktisat Dergisi 3 (2):164-179.

Kaynakça

    Akgül, F. ve Yiğiter, Ş.Y. (2021). Davranışsal Finans Yaklaşımı Çerçevesinden Bireysel Emeklilik Sistemine Yönelik Tutum ve Davranışlar. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4), 913-930

    Aren, S., Aydemir, S. D., Uçar ve A. R. (2015). Bireysel Emeklilik Fon Tercihlerini Etkileyen Unsurlar Üzerine Bir Çalışma. Maliye ve Finans Yazıları, 1(103), 21-50

    Barak, O. (2008). Davranışsal Finans: Teori ve Uygulama. Ankara: Gazi Kitabevi

    Barber, B. M. ve Odean, T. (2000). Trading Is Hazardous To Your Wealth:The Common Stock Investment Performance Of Individual Investors. The Journal Of Finance, 55(2), 773-806

    Bayrakçı, E., Uzunbacak, H.H., Akçakanat, T. ve Dinç, M. (2021). Maslow 2.0 Dijital İhtiyaçlar Hiyerarşisi Üzerine Nitel Bir Çalışma. 8. Örgütsel Davranış Kongresi, Kasım 5-6, Muğla, 473-482

    Cristea, M. ve Thalassinos, E. (2016). Private Pension Plans: An Important Component of the Financial Market. International Journal in Economics and Business Administration, 4(1), 110-115

    Çamkaya, S. , Oktay, E. ve Aydın, S. (2019). Bireysel Emeklilik Sistemini Tercih Etmede Etkili Olan Faktörlerin Araştırılması: Erzurum İli Örneği. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (14), 524-546

    Doğan, M., (2016). Davranışsal Finans Eğilimleri ile Bireysel Emeklilik Fon Tercihleri Arasındaki İlişkinin Test Edilmesi: Türkiye’deki Banka Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Bülent Ecevit Üniversitesi Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Sayı: 16, 339-357

    Döm, S. (2003). Yatırımcı Psikolojisi ve İmkb Üzerine Ampirik Bir Çalışma. İstanbul: İstanbul Değişim Yayınları.

    Emeklilik Gözetim Merkezi, 2022. Bilgi Merkezi, İstatistikler, https://www.egm.org.tr/  (Erişim tarihi: 27.11.2022)

    Emeklilik Gözetim Merkezi, 2022. Bireysel Emeklilik, Bireysel Emeklilik Nedir, Erişim adresi: https://www.egm.org.tr/ 

    Erdemci, Ç. (2018). Davranışsal Finans Açısından Bireysel Emeklilik Sistemine Yönelik Tutum Ve Davranışlar: Eskişehir İli Milli Eğitim Bakanlığı Bünyesindeki Öğretmenler Üzerine Bir İnceleme, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

    Gerrans, P. ve Clark- Murhpy, M. (2004). Gender Differences in Retirement Savings Decisions, Journal of Pension Economics and Finance, 3(2), 145-164

    Gilles, H. ve Lior, M. (2006). Does Past Success Lead Analysts To Become Overconfident? Management Science, 52, 489-500

    Gök, G. ve Erbaş, D. (2011). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Görüşleri ve Önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-88

    Güneş, H., (2015). Bireylerin Bireysel Emeklilik Sistemine Yönelik Tutum ve Davranışları: Karabük İlinde Bir Alan Araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

    İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank), 2022, Hizmetler , Verilen Hizmetler , Bireysel Emeklilik Sistemi Hizmetleri, Genel Tanım, Erişim adresi: https://www.takasbank.com.tr/tr/hizmetler/verilen-hizmetler/bireysel-emeklilik-sistemi-hizmetleri/genel-tanim

    Kahneman, D. ve Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk, Econometrica: Journal of Econometric Society, 47(2), 263- 292

    Kaynak, M.A. (2021). Davranışsal Finans Açısından Bireysel Emeklilik Sistemine Yönelik Tutum ve Davranışlar Kayseri Organize Sanayi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İşletme Ana Bilim, Muhasebe Finansman Bilim Dalı

    Kocabıyık, O.O. (2016). Olgu Bilim ve Gömülü Kuram: Bazı Özellikler Açısından Karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66

    Korkmaz, E., Akgeyik, T., Yılmaz, B. E., Oktayer, N., Susam, N. ve Şeker, M. (2007). Sosyal Güvenlikte Yeni Yaklaşım: Bireysel Emeklilik. İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın No: 2006-21

    Markowitz, H. M. (1952). Portfolio Selection, Journal of Finance, 7(1), 77–91

    McFadden, D. (1999). Rationality for Economists? Journal of Risk and Uncertainty, 19:1-3, 73-105

    Moralı, T. (2016). Bireysel Emeklilik Sistemi Yatırımcılarının Davranışsal Tercihlerini Etkileyen Faktörleri (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

    Sığrı, Ü. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul

    Simon, H.A., 1955, A Behavioral Model of Rational Choice, The Quarterly Journal of Economics, 69(1), 99-118

    T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2022, Emeklilik Şirketleri, Bireysel Emeklilik Sisteminin Tarihçesi, Erişim adresi: https://www.hmb.gov.tr/emeklilik-sirketleri

    T.C. Resmi Gazete, 2022, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 22.01.2022, Karar No: 7351, Sayı: 31727 Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/01/20220122-1.htm  (Erişim tarihi: 27.11.2022)

    T.C. Resmi Gazete, 2021, Sigortacılık ile Diğer Bazı Alanlara İlişkin Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 25.05.2021, Karar No: 7319, Sayı: 31491, Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/fihrist?tarih=2021-05-25 

    T.C. Resmi Gazete, 2016, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Karar No: 6740, Sayı: 29812, Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/08/20160825-4.htm

    T.C. Resmi Gazete, 2013, Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik, Sayı: 28586, Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130313-13.htm